قورباغه(Rana)

قورباغه دارای هشت ویزگی بارز می باشد

1. دارا بودن دندان هایی که از عاج(Dentine) ساخته شده به نام پدیسل(Pedicel).به این دندان ها Pedicellate teeth می گویند.(اکثر دوزیستان دارای چنین دندان هایی هستند.) این دندان ها با نوار باریکی از عاج کلسیفیه نشده(Uncalcified) و یا فیبر های هم بند از یکدیگر جدا شده اند.
2. دارا بودن دو استخوان که در انتقال صدا به گوش درونی نقش دارند.که به Operculum_plectrum complex معروف است.
3. در گوش درونی ناحیه ی حسی خاص وجود دارد که به آن papilla amphibiorum می گویند. این ناحیه به فرکانس های پایینتر از یک هزار هرتز (دور در ثانیه) حساس است. ناحیه دیگری به نام Papilla basilaris نیز وجود دارد که به فرکانس های بیشتر از یک هخزار هرتز حساس است.
4. در دوزیستان اهمیت تنفس جلدی از طریق پوست مرطوب بسیار زیاد است. تمام دوزیستان ضمنا دارای غدد سمی در پوستشان هستند.
5. سمندر ها و قورباغه ها د ارای سلول های ویژه ای به نام سلول های شبکیه ای(Retinal cell) هستند که به میله های سبز(Green rods) شهرت دارند.
6. ماهیچه ی Levator bulbi یا (ماهیچه ی پیازی بالابرنده) که در کف حدقه ی چشم وجود دارد.این ماهیچه نازک از پنجمین عصب مغزی تغذیه می شود.باعث می شود که چشم ها بیرون زده ، سبب گردد تا حفره دهانی (Buccal cavity) بزرگتر شود.
7. اجسام چربی(Fat bodies) در اطراف گناد ها وجود دارد.
8. در سقف جمجه فاقد استخوان بوده و استخوان های آهیانه(Parietal) ناحیه ی گیجگاهی (Temporal)را می پوشانند.

صدای قورباغه

آوای قورباغه ها (Croaking) که در شب و هوای مرطوب بیشتر شنیده می شود با قدرت خاصی توسط نرها سرداده می شود. برای این کار جعبه صدا یا (Vocal sacs) همانند توپ متورم شده و بدین طریق بر طنین صدا
افزوده می شود.

صدای ماده ها به مراتب ضعیف تر است.حتی می توانند زیر آب هم صدا را تولید کنند. برای این کار، هوا از درون شش ها با فشار از رشته های صوتی(Vocal cords) به درون حفره ی دهانی رانده شده و دوباره بازگشت می
نماید.

پوست قورباغه

الف. پوست اندازی قورباغه

در فصول فعال سال معمولا هر ماه یکبار پوست اندازی(Moulting) صورت می پذیرد. در حقیقت ورقه های نازک و ظریف خارجی ترین لایه ی پوست تکه تکه می ریزد و تعویض می شود. به پوست اندازی ایک دی سیس نیز می گویند(Ecdysis).پوست ها را ممکن است خود قورباغه ببلعد.قورباغه ها این توانایی را دارند که به تدریج
رنگ بدنشان را تغییر دهند تا حتی الامکان به رنگ محیط اطراف بشوند.به این تغییر رنگ حفاظتی Protective colouration می گویند.

ب. رنگ پوست قورباغه

رنگدانه های موجود در لایه Dermis پوست کروماتوفور نامیده می شود.سه نوع کروماتوفور وجود دارد.:

1_ملانوفور(Melanophores) با رنگدانه های قهوه ای وسیاه

2_ لیپوفور(Lipophores) با رنگدانه های زرد و قرمز

3_گوانوفور(Guanophores) با کریستال های گوانین

رنگ پوست بدن غالبا ناشی از تلفیق یک رنگدانه و انعکاس نور از کریستال های گوانین است.به عنوان مثال:
رنگ سبز قورباغه از اختلاط رنگدانه زرد و انعکاس رنگ آبی نور به وسیله ی گوانوفور است.

با حرکت و جابه جایی رنگدانه ها درون کوماتوفور ها تغییر رنگ بدن حاصل می شود. وقتی که رنگدانه ها پخش
و منتشر می شود،پوست تیره و هنگامی که رنگدانه ها متمرکز است، رنگ پوست به تدریج روشن تر می شود.

تاثیر سایر عوامل بر رنگ پوست قورباغه

عوامل محیطی نظیر دمای کم،رطوبت و تاریکی هوا پوست را تیره تر می کند در مقابل دمای زیاد،خشکی و
افزایش میزان نور سبب کم رنگی پوست قورباغه می شود.این عمل تا حدی توسط هورمون ها و تا حدی هم توسط
سیستم عصبی کنترل می شود.

هورمونی به نام Intermedin معروف است و از هیپوفیز ترشح می شود،سبب تیرگی رنگ پوست می شود.در
حالی که هورمون Edernalin ترشح شده از غدد فوق کلیوی رنگ پوست را روشن تر می سازد.

حفره های کوزه ای شکل که به وسیله ی سلول های گلاندولار(Glandular) پوشیده شده در لایه ی Stratum spongiosum درمیس پوست قرار دارند. به این سلول های غددی نام غدد پوستی یا مخاطی داده اند.

هر غده دارای مجرای باریکی است که توسط منفذ ریزی به سطح پوست می رسد.علی رغم این که این غدد در لایه
درمیس واقع شده است.ولی منشا آن از اپی درمیس پوست است به همین دلیل به آن Epidermal می گویند.

ترشحات مخاطی (Mucus) لزج آن ها پوست را مرطوب و لغزنده می سازد

ویژگی های قورباغه

در قورباغه دو بخش قابل تشخیص است(گردن و دم وجود ندارد.).1_ سر 2_ تنه

سر تقریبا مثلثی شکل است،پوزه(Snout) کوتاه است.پوست روی آرواره ها را می پوشاند.و تشکیل لب های
فوقانی و تحتانی را می دهد.البته باید ذکر شود که لب های تحتانی فاقد ماهیچه بوده و بدون تحرک است.دهان در
اکثر موارد بسته است به جز در مواردی که تغذیه صورت می گیرد.

علی رغم نداشتن گردن متحرک،چشم های درشت قورباغه که به حالت جانبی(Lateral) قرار گرفته به او این امکان
را می دهد که به خوبی اطراف را ببیند.

هر چشم دارای سه پلک است.پلک فوقانی(Upper eyelid) که مشخص و ضخیم و رنگین است.این پلک تحرک
محدودی دارد.

پلک زیرین(Lower eyelid) تحلیل رفته و بدون حرکت است. پلک سوم در حقیقت ادامه ی پلک
زیرین است.قورباغه می تواند به کمک ماهیچه های خاصی چشم ها را به درون سر فرو ببرد.در پنین حالتی پلک
سوم به حرکت در آمده و چشم را می پوشاند.

پلک سوم محافظ چشم ها از طریق مرطوب نمودن آن ها در خشکی و در مقابل ذرات گل و لای درون آب
است.پون پلک سوم شفاف(Transparent) است لذا قورباغه ها قادرند حتی با چشم بسته هم اطراف را به خوبی ببینند.

نقطه ابرویی(Brow spot) که در خط میانی بین چشم ها واقع شده ،لکه ی روشن رنگ بسیار ریزی است که
باقیمانده ی چشم سوم دوزیستان اولیه محسوب می شود.

در هر طرف سر و کمی خلفی تر از چشم ها لکه یا صفحه ای مدور قرار دارد به نام غشا صماخ(Tympanic membrane) یا تیمپانوم(Tympanum) معروف است. این صفحه پوشیده از پوست دریافت کننده امواج صوتی
است و بخشی از چشم است.

گلو(Throat) نرم است و مرتب بالا و پایین می رود تا جانور بتواند تنفس کند. برامدگی یا قوز واضحی به نام در
پشت تنه قرار دارد.

اسکلت قورباغه

جمجمه یا کرانیوم(Cranium) از شش استخوان تشکیل شده است.

1_ دو عدد Exoccipitals
2_ دو عدد Frontoparietals
3_ یک عدد Parasphenoid
4_یک عدد Sphenethmoid

اگزواکسی پتیال و اسفن اتموئید استخوان های غضروفی و بقیه استخوان های غشایی هستند.

کپسول های حسی(Sense capsules) از دو کپسول بویایی(Olfactory) و شنوایی(Auditory) تشکیل شده
اند.استخوان های غشایی به نام های نازال (Nasal) و ومر(Vomer) در اطراف کپسول بویایی قرار دارند و به آن
استحکام می بخشند.

آرواره ی فوقانی تقریبا بیضی شکل است و بدون حرکت است.این آرواره از دو نیمه تشکیل می شود که در جلو به یکدیگر متصل هستند.هرکدام از نیمه ها (نیم آرواره ها) از شش استخوان غشایی تشکیل می شود. که خود آن ها نیز
به دو بخش داخلی و خارجی تقسیم می شوند که عبارتند از:

مجموعه خارجی شامل :Premaxilla,Maxilla,Quadrato_ jugal

مجموعه داخلی شامل:Palatine,Pterygoid,Squamosal

آرواره تحتانی از دو نیمه تشکیل شده است.لیگمانی در جلو آن ها را به هم متصل می سازد.دستگاه هیوئید(Hyoid apparatus) در کف حفره ی دهانی حلقی (Bucco_pharyngeal) قرار می گیرد. این اندام سطحی را برای اتصال
ماهیچه های حرکت دهنده گلو وزبان فراهم می سازد. این اندام دارای 4 جفت زائده است که عبارتند از:
Antero_lateral,Postero_lateral processes, Anterior horns,Posterior

این اندام ها عمدتا غضروفی هستند و استخوان های آن نیز غضروفی اند.ستون مهره ها از 9 استخوان کوچک مهره ای شکل مدور به نام Vertebrae و یک استخوان طویل Urostyle تشکیل شده است. کمربند سینه ای(Petoral girdle) از دو نیمه تشکیل می شود.این دو نیمه در قسمت شکم به هم متصل اند.به این اتصال Symphysis گفته می
شود. هریک از نیمه ها دارای دو بخش ، کتفی پشتی(Scapular) و غرابی(Coracoid) شکمی است.

حفره ی دهانی قورباغه

حفره ی دهانی حلقی(Buccopharyngeal cavity) توسط بافت پوشش مژک دار ستونی(Ciliated columnar epithelium) پوشیده شده است.اپی تلیوم حفره ی دهانی حلقی دارای تعداد بسیار زیادی غغد مخاطی به خصوص در
زبان و سقف حفره است.بخش جلویی حفره را بوکال(Bucal) و بخش خلفی به نام فارینکس(pharynx) است.

زبان توسط یک زوج ماهیچه به نام (Hyoglossus) به درون و توسط یک زوج ماهیچه به نام Genioglossus به
بیرون کشیده می شود.درون دهان دندان های ماکزیلاری و ومری دیده می شود. چون دندان های قورباغه برخلاف
دندان های پستانداران درون حفره قرار ندارند بلکه روی سطح آرواره واقع می شود. لذا به آن آکرودونت(Acrodont) می گویند.

تنفس قورباغه

تنفس به سه روش در قورباغه صورت می گیرد:
1_جلدی(Cutaneous)
2_دهانی _ حلقی(Buccopharyngeal)
3_ ریوی(Pulumonary)

پوست مرطوب قورباغه می تواند گاز های اکسیژن و دی اکسید کربن را از خود عبور دهد.قورباغه بدون تلاش
تنفس جلدی را انجام می دهد.

اکسیژن هوا درون ورقه ی ظریف آب سطح پوست مرطوب قورباغه را می پوشاند.از این ورقه ی نازک، اکسیژن
به درون پوست و سپس به درون سیستم گردش خون وارد می شود.کاپیلاری های فراوان پوست،دریافت کننده ی
اکسیژن آب هستند.

دی اکسید کربن موجود در خون از طریق پوست به هوا بر می گردد در حقیقت تنفس جلدی یا پوستی مهم ترین روش تنفسی در قورباغه هاست.این روش تنفس هم در آب و هم در خشکی صورت می گیرد. علاوه بر آن وقتی قورباغه درون آب قرار دارد تنها راه تنفسی از این طریق است .در طی دوره ی زمستان گذرانی هم تنها روش تنفسی
قورباغه، تنفس جلدی است.تنفس دهانی حلقی در درجه ی دوم اهمیت دارد.

راه های تنفسی شامل (سوراخ های بینی و حفره ی نازال)، حفره ی دهانی حلقی که مملو از غشای مخاطی است.تشکیل دهنده سیستم تنفس دهانی حلقی است.

اکسیژن وارد شده درون ورقه ی نازک مخاطی درون حفره دهانی حلقی حل شده و به درون کاپیلاری های خونی
رانده می شود.هوای بازدم به هوا منتقل می شود. به خصوص در تابستان این نوع تنفس مکمل تنفس جلدی است.ریه ها در قورباغه ها بسیار کوچک است و برای چنین تنفسی قورباغه نیازمند تلاش فراوان است.تنفس ریوی درقورباغه ها خیلی مرسوم نیست.مگر در زمان هایی که فعالیت جانور زیاد می شود.

حرکات گلویی منظم و مکرری که در قورباغه ها دیده می شود دلالت بر انجام تنفس دهانی حلقی دارد.تنفس ریوی
در هر 10 تا 15 دقیقه یکبار انجام می شود.