جستجو
این کادر جستجو را ببندید.
جستجو

لوزالمعده

در این پست خواهید خواند :

در این پست خواهید خواند :

لوزالمعده (پانکراس) غده ای است که ترشحات خارجی خود را توسط مجرایی در محل آمپول واتر به دوازدهه می ریزد و ترشحات داخلی آن از جزایر لانگرهانس به خون ریخته می شود. به همین دلیل غده را مختلط می نامند.

لوزالمعده یک غده ی مختلط درون ریز و برون ریز است که آنزیم های گوارشی و هورمون ها را تولید می کند. یک سر بزرگ در نزدیک دوازدهه و یک تنه ی باریک تر، و یک ناحیه ی دم دارد که به سمت چپ کشیده شده است. لوزالمعده یک کپسول نازک از جنس بافت پیوندی دارد که از آن دیواره هایی به داخل امتداد یافته و عروق و مجاری بزرگ را پوشانده و پارانشیم را به لبول هایی تقسیم کرده است. نقش اندوکرین پانکراس، عمدتا مربوط به سلول های کوچکتری است که مشابه سلول های انترواندوکرین می باشند و در تجمعاتی با اندازه های مختلف به نام جزایر لانگرهانس(Isiets of Langerhans) قرار گرفته اند. در این بخش چندین نوع سلول وجود دارد که عبارتند از:

لوزالمعده
جزایر لانگرهانس

جزایرلانگرهانس

سلول آلفا: این سلول دو نوع می باشد. سلول آلفا1 مسئول ترشح هورمون گاسترین می باشد. این هورمون بر روی ترشح معده و حرکات عضلات روده اثر می کند. سلول آلفا 2 مسئول ترشح گلوکاگون می باشد. این هورمون در صورت لوزوم ( مثلا روزه گرفتن) گلیکوژن را در کبد به گلوکز تبدیل می کند

سلول بتا: بیشتر در وسط جزایر لانگرهانس دیده می شود و مسول ترشح انسولین می باشد. این هورمون متابولیسم قند را تنظیم نموده و کمبودش موجب بیماری دیابت می شود.

سلول دلتا: بیشتر در میان توده ای از سلول های آلفا وجود داشته و ممکن است سلول آلفای تغییر شکل یافته باشد. از این سلول سوماتواستاتین تراوش می شود.

سلول D1: ماده ای شبیه وازواکتیو، اینتستیال، پلی پپتید (VIP_ like substence) ترشح می کند.

سلول pp : ماده ای به نام پانکراتیک پلی پپتید (pp) ترشح می کند.

لوزالمعده

بخش برون ریز پانکراس

آنزیم های گوارشی به وسیله ی سلول های آسینوس های سروزی موجود در بخش بزرگتر اگزوکرین تولید می شوند. این بخش از لحاظ بافت شناسی مشابه غده ی بناگوشی است،

هر آسینوس سروزی لوزالمعده ، متشکل از چندین سلول سروزی است که یک لومن بسیار کوچک را احاطه نموده اند. و فاقد سلول های میواپی تلیال می باشند. هر آسینی به وسیله ی یک مجرای رابط کوتاه با اپی تلیوم سنگ فرشی ساده یا مکعبی کوتاه تخلیه می شود. سلول های ابتدایی این مجاری کوچک به داخل لومن آسینوس امتداد می یابند و سلول های مرکز آسینی با رنگ روشن را ایجاد می کنند که سلول های منحصر به فرد پانکراس به شمار می روند.

سلول های مجاری رابط، حجم زیادی از مایعات سرشار از یون بی کربنات را ترشح می کنند که آنزیم های هیدرولیتیک تولید شده در آسینوس ها را قلیایی و حمل می کنند. مجاری رابط به مجاری داخل لبولی و مجاری بین لبولی بزرگتر ملحق می شوند. اپی تلیوم این مجاری قبل از اتصال به مجرای اصلی پانکراس که در تمام طول غده قرار دارد، به تدریج استوانه ای تر می شود.

بخش برون ریز لوزالمعده ، روزانه تقریبا 1/5 لیتر، شیره ی پانکراسی قلیایی تراوش می کند و آن را مستقیما به دئودنوم می ریزد. در دئودنوم یون های بی کربنات، کیموس اسیدی معده را خنثی نموده و pH مطلوبی را برای فعالیت آنزیم های پانکراسی ایجاد می کنند. این آنزیم های گوارشی شامل چندین پروتئاز، آلفا_ آمیلاز، لیپازها و نوکلئاز ها می باشد. در این بخش پروتئاز ها به صورت غیر فعال؛ تریپسینوژن، کیموتریپسینوژن، پروالاستاز، کالیکرینوژن و پروکربوکسی پپتیداز ها ترشح می شوند. تریپسینوژن به وسیله ی انتروپپتیداز های موجود در دئودنوم فعال می شوند. و تریپسین را تولید می کنند که دیگر پروتئاز ها را به صورت آبشاری فعال می نماید.

لوزالمعده
لوزالمعده
بافت پانکراسی با استفاده از موارد زیر خود را زا هضم شدن توسط خودش (atuodigestion) محافظت می کند:

1_ محدود کردن فعالیت پروتئاز ها به دئودنوم

2_ بسته بندی هم زمان بازدارنده ی تریپسین و تریپسینوژن در گرانول های ترشحی

3_ pH بالاتر در آسینوس ها و سیستم مجاری که در اثر یون بی کربنات مترشحه به وسیله ی سلول های مرکز آسینی و سلول های مجاری رابط ایجاد می شود و به غیر فعال ماندن آنزیم کمک می کند.

ترشح اگزوکرین در پانکراس عمدتا از طریق دو هورمون پلی پپتیدی مترشحه توسط سلول های انتروآندوکرین روده ی کوچک تنظیم می شود:

1_ کوله سیستوکینین (choleystokinin) ترشح آنزیم توسط سلول های آسینار را تحریک می کند.

2_ سکرتین (Secretin) ترشح آب و بی کربنات را به وسیله ی سلول های مجاری تحریک می کند.

رشته های عصبی اتونومیک ( پاراسمپاتیک) ترشح سلول های آسینار و مجاری را تحریک می کنند.

لوزالمعده

دیابت

لوزالمعده

وقتی قند خون(گلوکز) بالا می رود سلول های بتا تحریک شده، هورمون انسولین را به داخل خون ترشح می نمایند. تقریبا تمام سلول هایی که رسپتور انسولین را دارند. آن را دریافت نموده و با کمک یک پروتئینی به نام Glucose Permease گلوکز را به داخل سیتوپلاسم سلول ها منتقل می کنند تا مصرف شود.

در بیماری دیابت که مدت ها ترشح انسولین کم شده است گلوکز نمی تواند به وسیله ی سلول های بدن مصرف شود. و لذا قند گلوکز در خون بالا می رود که علائم آن؛ زیادی ادرار، پرخوری آب و پرخوری غذا است. زیرا در نتیجه کمبود جذب گلوکز، سلول های هیپوتالاموس که وظیفه ی کنترل اشتهای انسان را برعهده دارند، تحریک می شوند.

دیابت به دو دسته تقسیم می شود:

1_ دیابت قندی یا شیرین(Diabet Melitus or DM) :
در این دیابت قند خون بالا بوده و قند در ادرار نیز ظاهر می شود.

این نوع دیابت نیز به دو دسته تقسیم می شود:

الف. دیابت نوع1(IDDM): این دیابت وابسته به انسولین بوده و معمولا در افراد جوان و لاغر ایجاد می شود. به این نوع دیابت، دیابت وابسته به انسولین هم می گویند.  در این نوع دیابت انسولین ترشح نمی شود یا به اندازه ی کافی ترشح نمی شود. این بیماری یک بیماری خود ایمنی است که در آن دستگاه ایمنی، یاخته های ترشح کننده ی انسولین در جزایر لانگرهانس را از بین می برد. این بیماری با تزریق انسولین کنترل می شود.

ب. دیابت نوع2 (NIDDM): این نوع دیابت با دارو های غیر انسولینی درمان می شود. در این نوع دیابت در تولید انسولین اختلالی وجود ندارد، و انسولین به مقدار کافی وجود دارد. اما گیرنده های انسولین به آن پاسخ نمی دهند. دیابت نوع 2 از سن چهل سالگی به بعد، در نتیجه ی چاقی و عدم تحرک در افرادی که زمینه ی بیماری را دارند.

2_ دیابت بی مزه(Diabet Insipidus): در این نوع دیابت قند در ادرار دیده نمی شود

مطالب مرتبط
مری چیست و چه نقشی در بدن دارد؟
عمل جذب در روده ی باریک چگونه صورت می گیرد؟
روده ی بزرگ چگونه آب را جذب می کند؟
معده چگونه غذا را هضم می کند؟

این پست را به اشتراک بگذارید:

لوزالمعده

این پست را به اشتراک بگذارید:

آزمایشگاه
مشاوره
جزوه
نمونه سوالات

2 پاسخ

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *