در تشکیل حفره ی استخوانی کاسه ی چشم 7 استخوان جمجمه نقش دارند.
ماهیچه هایی که به کره ی چشم متصل اند و آن را حرکت می دهند از نوع مخطط و ارادی اند.
5 حواس ویژه در 4 اندام حسی سر داریم.
محافظت از چشم ( سازوکار های آن جزء خط دفاعی اول بدن است):
1_ محافظت مکانیکی ( محافظت فیزیکی): مکانیسم هایی که به طور فیزیکی از چشم ها در برابر ضربه، ورود ذرات خارجی محافظت می کنند. مانند پلک ها، مژه ها و چربی دور کره ی چشم
2_ محافظت در برابر میکروب ها: پلک، مژه، اشک
اشک
- ترشح آن دائمی است و اختصاص به زمان گریه کردن ندارد
- سطح چشم را مرطوب نگه می دارد.
- به دلیل شور بودن، محیط مناسبی برای رشد میکروب ها نیست.
- ترکیبات اشک:
- نمک
- لیزوزیم ( تخریب دیواره ی باکتری ها)
- ترشح آن تحت کنترل پل مغز
- ضد عفونی کردن سطح خارجی چشم
- سد اول دفاع غیر اختصاصی
پلک ها به کمک ماهیچه های اسکلتی باز و بسته می شوند.
نکته: چشم از سه کره ی هم مرکز تشکیل شده است.( خارجی، میانی و داخلی) به همین دلیل چشم از سه لایه تشکیل شده است.( لایه ی خارجی، لایه ی میانی، لایه ی داخلی)
نکته: هیچ کدام از سه لایه ی کره ی چشم کامل نیستند
1_ به دلیل خروج عصب بینایی و سوراخ مردمک و …
2_ لایه ی خارجی از همه کامل تر و لایه ی داخلی ناکامل ترین است.
لایه ی خارجی چشم:
- از سایر لایه ها قطور تر بوده
- شامل صلبیه و قرنیه می باشد.
- نور را از خودش عبور نمی دهد
- سفیدی چشم همان صلبیه است
- رگ خونی دارد.
نکته: قرنیه رگ خونی ندارد
نکته: عدسی حالت کشسانی و ژله ای دارد
نکته: چشم ما رنگی را که منعکس می شود می بیند ( علت سبز دیدن برگ)
لایه ی میانی کره ی چشم:
شامل مشیمیه، جسم مژگانی و عنبیه است.
نکته: رنگدانه های موجود در مشیمیه نور های بازتاب شده ی داخل کره ی چشم را بازجذب می کنند و جلوی پخش شدن نور ها درچشم را می گیرند تا اتاق چشم تاریک شود.
عنبیه:
- یک پرده ی دایره ای شکل است که وسطش سوراخ است و به آن سوراخ مردمک می گویند.
- عنبیه در جلو جسم مژگانی و عدسی قرار گرفته است.
- عنبیه، شامل ماهیچه های صاف حلقوی و شعاعی است.
ماهیچه ی حلقوی: این ماهیچه ها در نور زیاد منقبض می شوند و سوراخ مردمک را تنگ می کنند. تحت کنترل اعصاب پاراسمپاتیک هستند.
ماهیچه ی شعاعی: این ماهیچه ها در نور کم منقبض می شوند و سوراخ مردمک را گشاد می کنند.تحت کنترل اعصاب سمپاتیک هستند.
کار عنبیه: تنظیم میزان نور ورودی به چشم بر اساس نیاز است ( مانند دیافراگم در دوربین عکاسی).
عنبیه با عدسی، جسم مژگانی و زلالیه در ارتباط است.
نکته: در دو حالت اعصاب سمپاتیک سوراخ مردمک را گشاد(نور ورودی به چشم افزایش می یابد) می کنند.
1_ وقتی نور در محیط کم باشد
2_ وقتی یک نفر در حالت ستیز و گریز قرار می گیرد.
نکته: در دو حالت اعصاب پاراسمپاتیک سوراخ مردمک را تنگ(نور کمتری وارد چشم می شود) می کنند.
1_ وقتی نور زیاد است.
2_ وقتی در حالت آرامش هستیم ( نیاز نیست جزئیات را ببینیم).
جسم مژگانی
- حلقه ای ماهیچه ای است که دور عدسی قرار گرفته است.
- عدسی توسط تار های آویزی به جسم مژگانی متصل است.
- جسم مژگانی به زجاجیه، عنبیه و تار های آویزی متصل است.
تار های آویزی:
- تار های آویزی جزء جسم مژگانی نیستند.
- تارهای آویزی باعث اتصال عدسی به جسم مژگانی می شوند.
- تار های آویزی به زجاجیه، جسم مژگانی و عدسی متصل اند.
وقتی به اجسام نزدیک نگاه می کنیم:
انقباض ماهیچه های مژگانی*، سبب شل شدن تار های آویزی، افزایش تحدب عدسی، افزایش کرویت عدسی، افزایش قطر عدسی ، کاهش طول عدسی و افزایش قدرت همگرایی عدسی می شود.
* انقباض ماهیچه انرژی مصرف می کند، به همین دلیل هنگام نگاه کردن به اشیاء نزدیک چشممان خسته می شود.
وقتی به اجسام دور نگاه می کنیم:
استراحت ماهیچه ی مژگانی، سبب کشیده شدن تار های آویزی ، کشیده شدن عدسی
کاهش تحدب عدسی، کاهش کرویت عدسی، کاهش قطر عدسی ، افزایش طول عدسی
و کاهش قدرت همگرایی عدسی می شود.
نکته: عدسی همانند قرنیه، فاقد عروق خونی است.
نکته: نور از اجسام دور به صورت موازی و از اجسام نزدیک به صورت واگرا* به چشم ما می رسد.
* همگرا کردن پرتو های واگرا سخت تر است به همین دلیل باید تحدب عدسی بیشتر شود.
یاخته های عدسی و قرنیه
- زنده اند
- شفاف اند؛ تا نور بتواند از آن ها عبور کند ( به همین دلیل مویرگ خونی ندارد)
داخلی ترین لایه ی کره ی چشم
- شبکیه نام دارد
- بسیار نازک است
- شبکیه، لایه ی میانی کره ی چشم و صلبیه رگ خونی دارند.
- کل کره ی چشم را نمی پوشاند
- در شبکیه تعداد یاخته های استوانه ای از مخروطی بیشتر است.( به جز لکه ی زرد)
یاخته های استوانه ای
- حساسیت این یاخته ها بالاست زیرا در نور کم تحریک می شوند.
- میزان ماده ی حساس به نور در دندریت یاخته های استوانه ای بیشتر از یاخته های مخروطی است.
یاخته های مخروطی
- حساسیت این یاخته ها به نور کمتر از یاخته های استوانه ای است
- هر چه از نور کم به نور زیاد می رویم، تعداد یاخته های مخروطی بیشتری تحریک می شود
- با افزایش نور، عملکرد یاخته های مخروطی افزایش می یابد. اما عملکرد یاخته های استوانه ای کاهش می یابد.( چون در نور شدید ماده ی حساس به نور کامل تجزیه می شود)
- دقت یاخته های مخروطی از استوانه ای بیشتر است.
- سه نوع یاخته ( گیرنده) مخروطی وجود دارد که با این ها همه ی رنگ ها را می بینیم.
- ( حساس به نور آبی، حساس به نور قرمز، حساس به نورسبز)
نکته: در نور معمولی هر دو نوع یاخته (استوانه ای و مخروطی) تحریک می شوند.
نکته: دندریت یاخته ی مخروطی از یاخته ی استوانه ای کوچکتر است.
نکته: در یاخته ی مخروطی و استوانه ای ماده ی حساس به نور، درون صفحات دیسک مانند قرار دارد.
نکته: نور برای رسیدن به دندریت گیرنده های نور، اول باید از آکسونشان عبور کند.
نقطه ی کور:
- گیرنده ی نوری ندارد.
- هیچ گاه از تصویری که بر روی نقطه ی کور می افتد، پیامی به مغز نمی رود.
لکه ی زرد:
- کمی بالاتر از نقطه ی کور و در امتداد محور نوری قرار دارد
- در آن هر دو نوع گیرنده وجود دارد.
ویتامین A
- محلول در چربی می باشد
- جذب آن از طریق کیلومیکرون صورت می گیرد
ویتامین A وارد کیلومیکرون می شود،سپس وارد رگ لنفی، سیاهرگ زیر ترقوه ای ودر پایان وارد سیاهرگ زبرین می شود. و از طریق خون، به یاخته ی گیرنده می رسد.
علت کمبود ویتامین A :
1_ اختلال در ترشح صفرا و عملکرد آن
2_ رژیم غذایی فاقد ویتامین A
نکته: شب کوری ( در اثر کمبود پیش ماده ی ویتامین A که بتاکاروتن نام دارد، نیز ایجاد می شود)
زجاجیه
- زجاجیه مایع نیست، ماده است.
- حجم زجاجیه از زلالیه بیشتر است.
- زجاجیه در فضای پشت عدسی، با عدسی، شبکیه و اجسام مژگانی در ارتباط است.
نکته: جلوی عدسی با زلالیه و پشت آن با زجاجیه در تماس است.
نکته: زلالیه در فضای جلوی عدسی با قرنیه، عنبیه، عدسی و اجسام مژگانی در ارتباط است.
محور نوری چشم:
قرنیه …… زلالیه ……. مردمک ……. زلالیه …….. عدسی …….. زجاجیه ……. شبکیه
نکته: برای اینکه پرتوهای نور روی شبکیه متمرکز شوند باید چندین بار بشکنند.
پرتوهای نور چهار بار درون شبکیه می شکنند.
- هنگام ورد به قرنیه
- قرنیه به زلالیه
- زلالیه به عدسی
- عدسی به زجاجیه
نکته: در بدن انسان دو عصب بینایی داریم، چون دو چشم داریم. هر دو عصب بینایی در تالاموس تقویت می شوند.
نکته: عصب بینایی شامل: آکسون نورون های حسی، سرخرگ، سیاهرگ
نکته: مناطق شفاف چشم: قرنیه، زلالیه، عدسی، زجاجیه
نزدیک بینی اصلاح: عینک واگرا
- اگر کره ی چشم بیش از اندازه بزرگ باشد، تحدب عدسی بیش از اندازه می شود، تصویر اشیای دور جلوی شبکیه می افتد، در نتیجه اشیای دور واضح دیده نمی شوند.
- تصویر اشیای دور روی زجاجیه می افتد و برای اینکه تصویر اشیای دور را ببریم روی شبکیه ( عقب تر) باید نور را واگرا کنیم ( همگرایی و تحدب را کم کنیم)، پس از عدسی واگرا استفاده می کنیم.
در افراد نزدیک بین حجم زجاجیه بیشتر از افراد عادی است.
دور بینی اصلاح: عینک همگرا
- اگر کره چشم بیش از اندازه کوچک باشد، در این صورت عدسی چشم تحدب کمی دارد
- تصویر اشیای نزدیک پشت شبکیه می افتد. در نتیجه این افراد اشیای نزدیک را خوب نمی بینند.
- در این افراد برای اینکه تصویر را از پشت شبکیه بیاوریم روی شبکیه، باید نور را همگرا تر کنیم و به همین دلیل باید از عدسی همگرا استفاده کنیم.
پیر چشمی درمان: عینک
چون عدسی سفت و انعطاف پذیر نیست باعث می شود چشم فرد نتواند در دیدن اجسام نزدیک تحدب عدسی اش را افزایش دهد. پس این افراد بیش تر در دیدن اجسام نزدیک دچار مشکل می شوند.اما به طور کلی تطابق دچار مشکل شده و فرد ممکن است در دیدن اجسام دور و نزدیک مشکل داشته باشد
آستیگماتیسم درمان عینک
چشم چند نقطه ی تمرکز دارد.
تشریح چشم:
عصب چشم از پایین کره ی چشم خارج می شود و به سمت مخالف خود خم می شود تا کیاسمای بینایی را تشکیل دهد
لایه ی درخشان
- برق زدن چشم گربه در شب به علت لایه ی درخشان است.
- انسان این لایه را ندارد.
- رنگ لایه ی درخشان در جانداران مختلف متفاوت است.
34 پاسخ
با عرض سلام خدمت استاد گرامی ممنون از نهایت تلاشتون.کاملا مفید …ممنون
ممنون از لطف شما
واقعا خیلی ممنونم که به طور رایگان و کامل در دسترس بود جزوه های دیگه اصلا کامل و مورد تایید نیستن / با ابن حجم گرونی کتاب کلاس جزوه های شما واقعا مفیدن خیلی ممنونم🥺🥲👌🏻
سلام و عرض ادب خدمت استاد عزیز من واقعا بابت مطالبی که منتشر کردید ازتون متشکرم و بسیار کامل و عالی توضیح دادین و ممنون میشم که بقیه فصل ها و گفتارها رو هم همینقدر عالی وقت بذارید و توضیح بدید اگه میشه 🙏🏼♥️
سلام ببخشید چطور میشه عصب چشم شامل رگ خونی باشه؟چرا توی کتاب گفته شامل اکسون حسیه پس؟
سلام. مجموع آکسون های داخلی ترین نورون های شبکیه در بیرون و سرخرگ و سیاهرگ چشم در درون عصب بینایی را تشکیل می دهند. در وسط عصب بینایی خروجی از کره ی چشم یک سیاهرگ و یک سرخرگ دیده می شود (بر اساس شکل کتاب درسی).
سلام خیی ممنون از زحمات شما
ممکنه درباره نورونهای عقده ای ودوقطبی وعملکردشون مطلب بزاریذ .ممنونم .هیچ چیز توی سایتهای فارسی زبان پیدا نمی کنم.
سلام زجاجیه رگ خونی داره?
سلام. زجاجیه فاقد رگ خونی است
شبکیه چی رگ خونی داره?
بله، شبکیه رگ خونی دارد
خیلی خیلی عالی و مفید بود بسیار متشکرم خسته نباشید❤
عالی
خیلی عالی ومفید
واقعا خیلی خوب بود فوق العاده👌🏼👌🏼👌🏼 مرسی بابت کمکتون
واقعا خیلی خوب بود فوق العاده👌🏼👌🏼👌🏼 مرسی بابت کمکتون
واقعا عالی و کامل🤩
سلام و خسته نباشید. ببخشید چطور میشه عصب بینایی توسط اکسون های یاخته ی عصبی حسی تشکیل شده باشه؟ چون اکسون یاختهی عصبی حسی کوتاهه و رشته ی عصبی محسوب نمیشه که بتونه عصب تشکیل بده؟؟
سلام، طول رشته های عصبی از چند میلی متر تا یک متر متفاوت است. و عصب مجموعه ای از رشته های عصبی است که درون بافت پیوندی قرار گرفته اند، پس این آکسون ها رشته ی عصبی محسوب شده و عصب بینایی را تشکیل می دهند.
ت
سلام اینکه تو کتاب میگه جسم مژگانی بین عنبیه و مشیمیه حلقه تشکیل داده ینی چی من که حلقه ای نمی بینم؟
یه سوال دیگه م هست مگه آکسون نورون حسی کوتا نییست؟ پس. چطو میگه رشته ی عصبی (طبق تعریف خود کتاب رشته ی عصبی به دندریت و آکسون های بلند میگن 😕)
سلام خسته نباشید ببخشید یک سوال داشتم چرا زجاجیه و عدسی و قرنیه مویرگ خونی نداریم ؟ ممنون میشم بگین
چون شفاف هستن
اشک هم یک شکست حساب میشه
چرا تو کتاب خیلی سبز نوشته نور ۵ بار شکست داره علاوه بر نوشته های شما گفته هنگام عبور نور از هوا به قرنیه هم یک شکست نور حساب میشه
در واقع ۵ بار شکست نور در چشم صورت میگیرد که برخلاف هوا در خیلی سبز عبور نور از اشک ، شکست نوری مد نظر قرار گرفته شده اما بسته به نوع تست و سوال ، پاسخ میتونه بین ۴ و ۵ متفاوت باشه
اشک جزء ساختار های چشم نیست
اگه سوال بگه نور هنگام عبور از چشم چند بار می شکند، میشه ۴ بار، چون اشک جزء ساختار های چشم نیست
اگه سوال بگه مثلا در مسیر رسیدن نور به گیرنده های نوری شبکیه، نور چند بار میشکنه، میشه ۵ بار ، چون سوال به طور کلی خواسته و فقط منظورش چشم نیست
کاملا درست و جامع خسته نباشید
سلام
مگه وقتی ماهیچه ای منقبض میشه قطرش کم نمیشه؟ پس وقتی جسم مژگانی منقبض میشه باید قطرش کم بشه و تارهای مژگانی کشیده بشن پس چه جوری هنگام انقباض جسم مژگانی تارهای آویزی شل میشن؟
سلام ماهیچه مژگانی به سمت تار های آویزی منقبض میشه چون جسم مژگانی حالت حلقوی داره و وقتی منقبض میشه سوراخ وسط حلقه کوچک میشه پس تار های آویزی شل میشن
سلام.بسیار عالی بود ممنون
سلام ممنون از توضیحاتون
من یه سوال داشتم عنبه به قرنیه متصل است
سلام خسته نباشید. اولا ممنون به خاطر مطالب خیلییی خوبتون. می خواستم ببینم صلبیه از طریق زردپی به ماهیچه های اسکلتی اطراف کره چشم متصل هستش؟