لایه ی میانی کره ی چشم که دارای رگ های بیشتری می باشد، شامل سه بخش است که از عقب به جلو عبارتند از: مشیمیه ، جسم مژگانی و عنبیه.
مشیمیه
مشیمیه، بافت همبند سست پر عروق و دارای ملانوسیت های متعدد است که در دو سوم خلفی چشم قرار دارد. ملانوسیت ها و عروق خونی پرده ی سیاه رنگی را در مشیمیه ایجاد می کنند که از ورود نور به چشم، به جز از طریق مردمک جلوگیری می کنند. مشیمیه از دو لایه ساخته شده است:
1_ تیغه ی مویرگی _ مشیمیه ای داخلی
دارای ریز رگ های زیادی است که برای تغذیه لایه های خارجی شبکیه اهمیت دارند.
2_ غشا بروک
این غشا یک صفحه خارج سلولی نازک است که از رشته های کلاژن و الاستیک احاطه کننده ریز رگ های مجاور و تیغه پایه لایه رنگدانه دار شبکیه ساخته شده است.
جسم مژگانی
جسم مژگانی گستردگی جلویی لایه ی میانی چشم است که عدسی را احاطه کرده و در عقب لیمبوس قرار دارد. مشابه مشیمیه بیشتر سطح جسم مژگانی بر روی صلبیه قرار دارد. ساختار های مهمی که در ارتباط با جسم مژگانی هستند عبارتند از:
عضله ی مژگانی
عضله ی مژگانی بیشتر استرومای جسم مژگانی را تشکیل می دهد و شامل سه دسته کوچک از رشته های عضله ی صاف است. انقباض این ماهیچه ها بر روی شکل عدسی تاثیر گذاشته و در تطابق بینایی اهمیت دارند.
زوائد مژگانی
زوائد مژگانی حدود 75 ستیغ با آرایش شعاعی هستند که از لایه ی پر عروق داخلی جسم مژگانی گسترده شده اند. زوائد مژگانی سطح وسیعی را ایجاد می کنند و توسط یک لایه دو گانه از سلول های پوششی استوانه ای کوتاه به نام سلول های اپی تلیال مژگانی پوشیده شده اند. سلول هایی که مستقیما استروما را می پوشانند، رنگدانه فراوان دارند و در امتداد قدامی اپی تلیوم رنگدانه دار شبکیه هستند. سلول های لایه ی سطحی فاقد ملانین هستند و با لایه ی حسی شبکیه در یک راستا قرار دارند.
سلول های این اپی تلیوم دو لایه، چین خوردگی های قاعده ای _ جانبی فراوانی دارند که برای ترشح زلالیه تخصص یافته اند. مایع از ریز رگ های استروما منشا گرفته و از طریق این اپی تلیوم عبور می کند. و زلالیه را می سازد که دارای ترکیب یون های معدنی شبیه پلاسما بوده و فاقد مواد پروتئینی است. زلالیه توسط زوائد مژگانی به اتاقک خلفی ترشح شده و از طریق مردمک به اتاقک قدامی جاری می شود و در زاویه ی ایجاد شده توسط قرنیه و عنبیه به داخل شبکه ی تیغه ای و سینوس وریدی صلبیه(مجرای اشلم) تخلیه شده و از آن جا وارد سیاهرگ های صلبیه می شود.
زونول مژگانی
سیستمی از رشته های شعاعی فراوان، از جنس فیبریلین 1 و 2 است که توسط سلول های غیر رنگدانه ای زوائد مژگانی تولید می شوند. رشته هایی از شیار های بین زوائد مژگانی خارج شده و به سطح عدسی متصل می شوند و عدسی را در جای خود نگه می دارند.
عنبیه
قدامی ترین بخش لایه ی میانی عنبیه است که قسمتی از عدسی را پوشانده و سوراخ گردی در مرکز به نام مردمک را احاطه می کند. سطح قدامی عنبیه با زلالیه در اتاق قدامی در تماس است و دارای لایه ای متراکم از ملانوسیت ها و فیبروبلاست هایی با زوائد در هم تنیده است.این سطح غیر معمول اپی تلیوم پوشاننده ای ندارد. استروما شامل بافت همبندی سست به همراه ملانوسیت ها و ریز رگ های پراکنده است.
سطح خلفی عنبیه دارای اپی تلیوم دو لایه بوده که حاوی ملانین بسیار فراوان است و با پوشش زوائد مژگانی ممتد می شود. اپی تلیوم خلفی شدیدا رنگدانه دار عنبیه، از ورود نور به داخل چشم جز از طریق مردمک جلوگیری می کند.
سلول های میواپی تلیال، لایه ی اپی تلیالی با رنگدانه کمتر، را تشکیل داده و زوائد منقبض شونده آن ها به طور شعاعی گسترش یافته و عضله بسیار نازک به نام عضله ی گشاد کننده ی مردمک را تشکیل می دهند. رشته های عضله ی صاف نوار حلقوی را نزدیک مردمک تشکیل می دهند که به عنوان عضله اسفنکتر مردمک شناخته می شود. عضلات گشاد کننده و اسفنکتر عنبیه به ترتیب دارای عصب دهی سمپاتیک و پاراسمپاتیکی برای گشاد و تنگ کردن مردمک می باشند.
رنگ چشم
ملانوسیت های استرومای عنبیه، رنگ چشم فرد را ایجاد می کنند. در افرادی که در استرومای خود سلول های رنگدانه دار کمتر دارند، نور آبی پس از برخورد به اپی تلیوم رنگدانه دار سیاه در سطح خلفی عنبیه منعکس می شود.
همان طور که تعداد ملانوسیت ها و تراکم ملانین در استروما افزایش می یابد، رنگ عنبیه به شکل های مختلفی از سبز، خاکستری تا قهوه ای تغییر می یابد. افراد دارای آلبینیسم، تقریبا هیچ پیگمانی نداشته و رنگ صورتی عنبیه در آن ها به علت انعکاس نور از عروق خونی استروما می باشد.
مطالب مرتبط
ساختار چشم
صلبیه
تشریح چشم
نکات مربوط به چشم ( فصل2 گفتار2 زیست یازدهم)
یک پاسخ
بسیارعالی بود،استفاده کردم ولذت بردم.موفق باشید
دانشجوی تکنولوژی اتاق عمل دانشگاه علوم پزشکی آزادتهران