اجزای مغز: مغز شامل سه بخش مخ، مخچه و ساقه ی مغز است.در ادامه با ساختار و کار اجزای مغز بیشتر آشنا می شویم.
اجزای مغز
ساقه ی مغز:
- مغز را به نخاع متصل می کند ( از طریق بصل النخاع به نخاع متصل می شود)
- ساقه ی مغز از بالا با مخ، از عقب با مخچه و از پایین با نخاع در تماس است.
- بر اساس شکل 16 کتاب درسی: ساقه ی مغز به صورت مستقیم با مخچه در ارتباط است.
- به سه بخش تقسیم می شود:
1_ مغز میانی
- شامل برجستگی های چهار گانه* می باشد
- جلوی مخچه و بالای پل مغز قرار دارد
- در بالای مغز میانی تالاموس، و هیپوتالاموس در بالا و کمی جلوتر قرار دارد.
2_ پل مغز
- از بالا با مغز میانی، از پشت با مخچه و از پایین با بصل النخاع در ارتباط است.
- پل مغز مرکز تنظیم ترشح بزاق می باشد.( بزاق به شکل انعکاسی و با تحریک گیرنده های چشایی روی زبان ترشح می شود)
- در تنظیم فعالیت های مختلف از جمله تنفس، ترشح بزاق و اشک نقش دارد.
3 _ بصل النخاع
- از بالا با پل مغز، از عقب با مخچه و از پایین با نخاع در ارتباط است.
- مرکز انعکاس هایی مانند عطسه، بلع و سرفه است.
- فشار خون، زنش قلب و تنفس را تنظیم می کند.
دو مرکز عصبی تنفس(زیست دهم):
1_ پل مغز: با همکاری بصل النخاع دم را خاتمه می دهد.
2_ بصل النخاع: مرکز صادر کننده ی دستور دم می باشد.
* برجستگی های چهار گانه:
- در پایین اپی فیز قرار دارند
- برجستگی های چهار گانه گرد هستند.
- از جنس ماده ی خاکستری اند.
1. دو برجستگی چهار گانه که بزرگترند در بالا قرار دارند و وظیفه ی انتقال پیام های بینایی را برعهده دارند. ( حرکات کره ی چشم، تغییر قطر مردمک، تطابق)
2. دو برجستگی چهار گانه که کوچکترند در پایین قرار دارند و وظیفه ی انتقال پیام های شنوایی را برعهده دارند.
مخچه:
- بخش سفید در داخل و بخش خاکستری در خارج می باشد
- دارای خط هایی شبیه شاخه ی درخت است که درخت زندگی نام دارد.درخت زندگی شامل ماده ی سفید است.
- از دستگاه عصبی _ مرکزی و دستگاه عصبی _ محیطی ( اندام های حسی) پیام دریافت می کند.
- چشم، گوش، پوست، ماهیچه ها، مفاصل، مغز و نخاع به مخچه پیام هایی را ارسال می کنند، بر این اساس مخچه وضعیت بدن را پیش بینی می کند و پیام مربوطه را به مغز و نخاع می فرستد.سپس پیام حرکتی مربوطه به ماهیچه ها فرستاده می شود.
- یک از سه بخش اصلی مغز( اجزای مغز) می باشد.
از بالا به لوب های پس سری و گیجگاهی هر دو نیم کره ی مخ متصل است.
بطن های مغز انسان
بطن های مغزی، حفراتی درون مغز هستند که حاوی مایع مغزی _ نخاعی می باشند.
مغز انسان 4 بطن دارد که هر چهار بطن دارای شبکه ی مویرگی ترشح کننده ی مایع مغزی_ نخاعی هستند.
بطن جانبی 1و2 :
- در دو طرف رابط های نیم کره های مخ قرار دارند.
- بالاتر از بطن 3 می باشند
بطن3:
در پایین تالاموس قرار دارد
بطن4:
رو به روی مخچه قرار گرفته است ( پشت ساقه ی مغز)
نکته: مایع مغزی _ نخاعی در بطن های 1و 2و 3و4 وجود دارد و درون کانال مرکزی نخاع هم وجود دارد. مایع مغزی _ نخاعی از رگ های خونی بافت مغز (بطن ها ی مغز) منشا می گیرد.
تالاموس
- در زیر رابط های نیم کره های مخ و در بالای مغز میانی قرار دارد
- اطلاعات حس بویایی در تالاموس پردازش و تقویت نمی شوند(بر اساس شکل 17 کتاب). در مغز انسان دو لوب بویایی وجود دارد که هر کدام در یک نیم کره مغز قرار دارند و اطلاعات بویایی بدون اینکه به تالاموس برود مستقیما به مخ فرستاده می شود.
- اغلب پیام های حسی در تالاموس گرد هم آمده و تقویت می شوند.(به جز حس بویایی)
- پردازش نهایی همه ی پیام های حسی در قشر مخ صورت می گیرد.
- مغز انسان دو تالاموس دارد( در هر نیم کره یکی قرار دارد که توسط یک رابط به هم متصل می شوند)
هیپوتالاموس:
هیپوتالاموس و بصل النخاع تعداد ضربان قلب و فشار خون را تنظیم می کنند.
هیپو کامپ:
- حافظه ی بلند مدت در افرادی که هیپوکامپ آن ها آسیب دیده ایجاد نمی شود
- مرکز پاداش و تنبیه در مغز می باشد.(تجربه های خوب و بد)
لوب بویایی
- لوب بویایی، مرکز درک حس بویایی در انسان نیست.( درک توسط مخ صورت می گیرد)
- نام صحیح آن پیاز بویایی می باشد.
- به بخش جلویی دستگاه لیمبیک متصل اند.
- با یکدیگر از طریق رشته های عصبی در تماس هستند.
- از هر پیاز بویایی یک راه عصبی که حاوی آکسون ها* می باشد به بخش خاکستری مخ می رود.
* آکسون نورون هایی که دندریت آن ها با گیرنده های بویایی سیناپس دارد.
اعتیاد
- با مصرف طولانی تر مواد مخدر، دوپامین کمتری ترشح می شود؛ وقتی یک ماده ای در بدن زیاد می شود، مغز برای رسیدن به حالت تعادل تعدادگیرنده های آن ماده را کم می کند تا زیاد بودن آن ماده را به تعادل برساند.
- تقریبا هر ماده ی مخدری در بدن نوعی گیرنده در یاخته ی عصبی دارد. در واقع بدن برای ماده ی مخدر گیرنده نمی سازد، ولی ماده ی مخدر می تواند روی گیرنده ی ماده ی مشابهی که خود بدن آن را می سازد بنشیند و اثرات آن ماده را بیشتر کند. مثلا اگر در هر یاخته 100 گیرنده ی لذت باشد و برای هر یاخته هم 40 مولکول لذت باشد.حال اگر 100 مولکول ماده ی مخدر مشابه لذت وارد بدن شوند.هر 100 گیرنده اشغال می شوند و در نتیجه احساس لذت افزایش می یابد.
- علت اینکه فرد سال ها پس از ترک مواد تمایل به مصرف دوباره ی مواد دارد مربوط به جنبه ی روانی اعتیاد است. خاطره ی آن لذت و سرخوشی در دستگاه لیمبیک فرد ثبت شده و این موضوع سبب وسوسه ی فرد می شود.
- الکل بر دستگاه عصبی ، دستگاه گوارش، دستگاه گردش خون و …. اثرات مخرب دارد.
- دوپامین در حالت عادی نیز از سامانه ی لیمبیک آزاد ، و باعث حس شادی و لذت در فرد می شود. ولی مواد اعتیاد آور آزاد شدن دوپامین را افزایش می دهند.
- شیرابه ی خشخاش دارای مواد آلکالوئیدی می باشد که اعتیاد آورند
- الکل از سد خونی _ مغزی عبور می کند و چون محلول در چربی است از غشای یاخته های عصبی نیز عبور کرده و فعالیت یاخته ی عصبی را مختل می کند.
- الکل هم بر فعالیت ناقل های تحریک کننده و هم بر فعالیت ناقل های بازدارنده اثر می گذارد.
تفسیر شکل 18 کتاب درسی
طبیعی: در مغز فرد سالم نقاط زرد و قرمز فراوانی وجود دارد.این رنگ ها مصرف بالای گلوکز را نشان می دهند.
10 روز پس از آخرین مصرف: نقاط سبز فراوان شده، نقاط زرد خیلی کم وجود دارد و نقاط قرمز هم وجود ندارد که نشان دهنده ی مصرف کم گلوکز در مغز و پایین بودن سطح فعالیت مغز است.
100 روز پس از آخرین مصرف: نقاط زرد بیشتر شده، چند نقطه ی قرمز به وجود آمده ولی هنوز به حالت طبیعی نرسیده است.این شکل نشان دهنده ی این است که بهبود فعالیت مغز به زمان زیادی نیاز دارد.
نکته: بخش پیشین مغز نسبت به سایر قسمت ها بهبود کمتری را نشان می دهد.( چون در بخش پیشین نقاط زرد کمتری به وجود آمده و نقطه ی قرمز ی هم که هنوز وجود ندارد. فعالیت یاخته های لوب پیشانی دیر تر از سایر قسمت ها بهبود می یابد.)
نکته: با توجه به شکل لوب پس سری کمتر تحت تاثیر قرار می گیرد و فعالیت آن زدتر از سایر قسمت ها به حالت طبیعی بر می گردد.
تشریح مغز
سطح شکمی مغز از جلو به عقب ( سطح بالایی):
لوب های بویایی، کیاسمای بینایی، مغز میانی، پل مغزی، بصل النخاع، مخچه، قسمتی از ابتدای نخاع
سطح پشتی مغز از جلو به عقب ( سطح پایینی):
لوب های بویایی، نیم کره های راست و چپ و شیار بین آن ها، مخچه، کرمینه، قسمتی از ابتدای نخاع
اگر مغز گوسفند را از سطح پشتی و موازی با شیار بین دو نیم کره برش بزنیم( دو نیم کره به طور کامل از هم جدا نشوند) : برجستگی های چهار گانه، اپی فیز، اجسام مخطط، رابط سه گوش و رابط پینه ای را می بینیم.
نکته: رابط سه گوش زیر رابط پینه ای قرار دارد( از سطح پشتی به طرف سطح جلویی اول رابط پینه ای قرار دارد بعد رابط سه گوش)
اگر برش طولی مغز صورت بگیرد از نیم رخ بخش های زیر قابل مشاهده است ( از جلو به عقب) : لوب های بویایی، مخ، رابط سه گوش، رابط پینه ای، تالاموس ها، بطن3، پل مغزی، بصل النخاع، برجستگی های چهارگانه، مخچه و درخت زندگی
برای تشریح مغز رو لینک زیر کلیک کنید
در این پست در مورد اجزای مغز صحبت شد، اگر می خواهید در مورد دستگاه عصبی بیشتر بدانید روی لینک زیر کلیک کنید
22 پاسخ
سلام خسته نباشید
بهترین و کامل ترین جزوه ای بود که از فصل تنظیم عصبی مطالعه کرده بودم و با این مطالب مفید، بسیار کامل و درجه یک کمک خیلی زیادی به من کردید.خیلی از ابهامات بنده با این مطالب رفع شد.
فوقالعاده عالی و بدون نقص و کاستی بود👌👌👌
بسیار ممنونم🙏
سلام، ممنون از شما
سلام خسته نباشید عالی بود ولی چرا پس قسمت چهارم فصل۱ گفتار۲ دستگاه عصبی محیطی را نذاشتین؟
سلام به این لینک مراجعه کنید
https://mhbb.ir/2020/03/15/%d9%86%d8%ae%d8%a7%d8%b9/
ممنون❤❤
بی نظیرررری … من رشته ی دبیرستانم کامپیوتر بود هیچی از فیزیولوژی نمیدونستم الان پشت کنکوری ارشد روانشناسی هستم هیچ جا مطالبی به روانی و قابل فهم بودن مطالب شما پیدا نکردم واقعاااا ازتون ممنونم❤
اگه براتون مقدور باشه درباره سینوس عرضی اینکه چیهو چیکار میکنه هم توضیح بدین 🙏🙏🙏
سلام. مطالب این سایت خیلی روان است و ترکیبش با تصاویر نوشته شده کاملا فرایند یادگیری رو آسون می کنه اما شما که میخواهید ارشد روانشناسی آزمون بدید متن کتاب جیمزکالات به ترجمه سیدمحمدی که خیلی روان و گویا هستش.
بله ممنون دارمش ولی سطحش برا من بالاست الان از معظمی و خداپناهی شروع کردم یکم اطلاعاتم بره بالا بعد برم سراغ کالات بازم ممنون از راهنمایتون🙏🙏
جلد چندم بهتره؟
بله ممنون دارمش ولی سطحش برا من بالاست الان از معظمی و خداپناهی شروع کردم یکم اطلاعاتم بره بالا بعد برم سراغ کالات بازم ممنون از راهنمایتون🙏🙏
بله دارمش ولی سطحش برا من بالاست الان از معظمی و خداپناهی شروع کردم یکم اطلاعاتم بره بالا بعد برم سراغ کالات بازم ممنون از راهنمایتون🙏🙏
بهترین جزوه ای بود ک تا ب حال در این زمینه خونده بودم
خیلی عالی بود و وجود شکل ها بسیار مبحث رو قابل فهم میکرد انشالله هر مطلبی ک میگذارید همینجور موفق در بیاد
سپاس بیکران
سلام داخل کتاب میکرو جایی گفته شده: مویرگهایی از لایه میانی مننژ وارد لایه ی بیرونی مننژ میشوند. جای هم گفته رگ های مغز در داخلی لایه مننژ قرار دارند. تفاوت این دو جمله چیه؟ بالاخره رگ های مغر کجا قرار دارند؟؟
سلام ،عالییییی
ولی من میخوام تمام فصل ها رو دانلود کنم ،چرا فقط دانلود فصل 1.2.3 هستش
بقیش نیست؟؟؟
عالی بود
خیلی ممنون از زحماتی که کشید واقعا جزوتون بی نقص وعالی هستش ما فیض خودرا بردیم انشالله خدا خیرتون بده❤️
سلام
خیلی ممنون بهترین جزوه بود
فقط یک سوال پیام ها بویایی به مخ هم میروند؟؟
سلام
عالی بود خسته نباشید واقعاً ❤️🌹🌹🌹🌹
سلام وقت بخیر
پیام ها بویایی به مخ ارسال میشوند؟
این جمله درسته است یا غلط
چون برخی منابع درست برخی غلط گرفته بودند.
سپاس بیکران