تشریح چشم

قبل از انجام تشریح چشم ، لازم است که با مفاهیم و اصطلاحات مرتبط با آن آشنا شویم.

عضلات کره ی چشم

این عضلات باعث حرکت کره ی چشم می شوند.عضلات دو دسته اند:
1_داخلی(Intrinsic)) که همان عضلات طولی و حلقوی در اجسام مژگانی و عنبیه هستند
2_ خارجی(Extrinsic)
عضلات خارجی کره ی چشم و پلک بالا هفت عدد هستند که یکی روی پلک بالا و شش عضله روی
کره ی چشم کار می کند. از این 6 عضله،4عضله الیافشان مستقیم است که شامل:
1_راست داخلی
2_ راست خارجی
3_ راست فوقانی
4_ راست تحتانی
و دو تای آن ها دارای الیاف مایل هستند:
1_ مایل فوقانی(Oblique superior)
2_ مایل تحتانی(Oblique Inferior)

پلکها

هر چشم شامل يک پلک فوقانی و يک پلک تحتانی است پلک ها از عضلات صاف
و مخطط تشکيل شده اند.پلک ها دارای غدد عرق متعددی شامل غدد سباسه، غدد اشکی
و ضمائم آنها می باشند که توسط ملتحمه پوشيده شده اند محل اتصال پلک ها که مثلثی شکل
کانتوس داخلی و کانتوس خارجی ناميده می شود.با هر بار بسته شدن چشم ها، پلک ها، قرنيه
و ملتحمه با اشک شستشومی شوند. اشک قرنيه و ملتحمه را از بی آبی محافظت می کند

• پلکها از سطح به عمق از پوست، همبند سست، عضله حلقوى چشم، غضروف تارس و بالاخره
ملتحمه پلکى تشکيل شده اند.
• عضله حلقوى چشم سه قسمت دارد که قسمت اربيتال آن مسئول بستن محکم چشم و دو قسمت ديگر
آن در پمپ اشکى شرکت مى کنند.
• يک چين عميق معمولاً در وسط پلک فوقانى سفيد پوستان وجود دارد که نشان دهندهٴ محل اتصال
تارهاى عضله بالابرنده است. اين چين در افراد آسيائى بسيار پائي نتر است يا اصلاً وجود ندارد.

پرده درخشان

لایه‌ای است در چشم بسیاری از مهره‌داران که بلافاصله در پشت یا گاهی اوقات در داخل شبکیه قرار دارد. باعث براق بودن چشم گربه‌ها هم در شب وجود همین پرده است.
این لایه نور مرئی را از پشت شبكیه(پس از عبور از شبکیه)مجددا به داخل شبكیه منعكس می كند وباعث افزایش نور در دسترس گیرنده های نوری شبكیه می گردد. این عمل باعث افزایش بینائی در نور ضعیف می گردد .
این لایه باعث دید بهتر شبانه در بعضی از حیوانات می‌گردد .وقتی نور به داخل چشم  حیوانی كه این لایه را دارد می تابد مردمك درخشان می شود . انسان پرده ی درخشان ندارد.

مواد و وسایل لازم برای تشریح چشم

چشم سالم گاو به همراه ماهیچه های آن،وسایل تشریح،دستکش

1_ بررسی ویژگی های ظاهری چشم:

برای تشخیص بالا و پایین چشم، فاصله ی عصب بینایی تا قرنیه را در نظر بگیرید.سطحی که در آن، فاصله عصب تا روی قرنیه بیشتر است، بالای چشم و سطح دیگر،پایین آن است.

تشخیص چپ و راست بودن چشم

برای تشخیص چپ یا راست بودن چشم، آن را طوری در دست بگیرید که سطح بالایی آن رو به بالا باشد.قرنیه به شکل تخم مرغ دیده می شود. و بخش پهن تر آن به سمت بینی و بخش باریک تر آن به سمت گوش قرار دارد.راه دیگر بررسی عصب بینایی است.این عصب پس از خروج از چشم به سمت مخالف خم می شود.

اگر چشمي را كه در دست داريد. داراي غده اشكي وبافت هاي چربي باشد
تشخيص چپ و راست بودن آن را براحتي صورت مي گيرد زيرا :
الف_غده اشكي همواره در بالا و متمايل به سمت خارج چشم است
ب _بقاياي پلك سوم به صورت پرده نسبتاً بزرگي به سمت داخل وكمي متمايل به پايين قرار گرفته است
ج:_در قرنيه چشم گاو كه تخم مرغي شكل است همواره جهتي كه داراي زاويه كمتر است به سمت خارج
وجهت ديگر كه داراي زاويه بزرگتري است به سمت داخل قرار دارد

در ادامه، بافت های چربی بین ماهیچه ها و کره ی چشم را جدا و ماهیچه های آن را مشاهده کنید. برای مشاهده ی دقیق ماهیچه ها از مولاژ چشم استفاده کنید.

2_ تشریح چشم:

ماهیچه ها را با قیچی از کره یچشم جدا کنید.چشم را روی ظرف تشریح قرار دهید و با چاقوی جراحی،صلبیه را در فاصله ی یک سانتی متری از قرنیه سوراخ کنید و با قیچی دور تا دور قرنیه را در این فاصله برش دهید. دقت کنید قیچی را خیلی درون کره ی چشم فرو نبرید تا زجاجیه آسیب نبیند.

پس از برش می توانید سه لایه ی چشم و بخش های تشکیل دهنده ی آن ها و نقطه ی کور را ببینید.لایه ی شبکیه بسیار نازک است،دقت کنید هنگام کار جمع نشود.

به طرز قرار گرفتن عدسی توجه کنید.در کنار عدسی،تار های اویزی، اجسام مژگانی،شامل ماهیچه ها ی مژگانی که عدسی را احاطه کرده اند،دیده می شوند. عدسی را به آرامی خارج و مایع زلالیه و زجاجیه ی ژله ای را مشاهده کنید. در این حالت، زلالیه به طور کامل شفاف نیست، زیرا مقداری از دانه های سیاه ملانین از بخش های دیگر چشم در آن رها شده اند.

جسم مژگانی به شکل حلقه ای دور محل استقرار عدسی قرار دارد.درون این حلقه، عنبیه قرار دارد که نازک تر و شامل ماهیچه های صاف حلقوی(تنگ کننده ی مردمک) و شعاعی( گشاد کننده ی مردمک) است. سوراخ وسط عنبیه همان مردمک است. جسم مژگانی و عنبیه به آسانی جدا می شوند و در زیر ان ها قرنیه شفاف و برامده دیده می شود.