کیسه ی صفرا

کیسه صفرا، یک عضو توخالی و گلابی شکل است که به سطح تحتانی کبد چسبیده است و قادر است 30 تا 50 میلی لیتر صفرا را که در حین ذخیره سازی تغلیظ شده، در خود ذخیره کند. در کیسه ی صفرا آب و الکترولیت های صفرا جذب شده و صفرا غلیظ و ذخیره می شود.

دیواره ی کیسه ی صفرا از لایه های زیر تشکیل شده است:

لایه ی مخاطی متشکل از اپی تلیوم استوانه ای ساده و آستر مخاط،یک لایه ی عضلانی نازک با دستجات رشته های عضلانی که در جهات مختلف کشیده شده اند و یک لایه ادوانتیس خارجی یا سروز. مخاط کیسه ی صفرا، دارای تعداد زیادی چین خوردگی است که به خصوص در زمان خالی بودن کیسه کاملا مشهود است.

سلول های اپی تلیال مفروش کننده ی کیسه ی صفرا، دارای میتوکندری های مشخص، میکروویلوس ها و فضاهای بین سلولس بزرگ هستند که از ویژگی های شاخص سلول های انتقال دهنده ی فعال آب است که از این مورد برای تغلیظ صفرا استفاده می شود. به منظور حرکت صفرا ذخیره شده به داخل دوازدهه، انقباض لایه ی عضلانی کیسه ی صفرا، به وسیله ی کوله سیستوکینین(CCK) مترشحه از سلول های انترواندوکرین روده ی کوچک انجام می شود. ترشح CCK نیز به نوبه ی خود در اثر حضور چربی های خورده شده در روده ی کوچک تحریک می شود. برداشتن کیسه ی صفرا، در اثر انسداد یا التهاب مزمن، منجر به جریان مستقیم صفرا از کبد به لوله ی گوارش می شود که عوارض گوارشی آن محدود است.

صفرای تولید شده در سلول های کبدی، در کانالیکول های صفراوی، مجاری کوچک صفراوی و مجاری صفراوی جریان می یابد. این مجاری به تدریج به هم ملحق شده و شبکه ای همگرا را به وجود می آورند که نهایتا مجرای کبدی مشترک را به وجود می آورند. مجرا ی کبدی مشترک پس از اتصال به مجرای سیستیک کیسه صفرا، مجرای صفراوی مشترک را به وجود می آورد و تا دوازدهه امتداد می یابد.

سنگ صفرا

سنگ های کیسه ی صفرا معمولا در کیسه ی صفرا تشکیل می شوند ولی ممکن است تعدادی از مجاری صفراوی را نیز اشغال کنند. ترکیب سنگ ها عبارت است از: کلسترول، کربنات کلسیم،.
عوامل مستعد کننده ی تشکیل سنگ دو چیز است. 1_ ترکیب غیر طبیعی صفرا (افزایش کلسترول و املاح صفراوی) 2_ توقف غیر طبیعی صفرا که به علت انسداد ایجاد می شود.

بازجذب آب از صفرا در کیسه ی صفرا در تشکیل سنگ های صفراوی در لومن کیسه ی صفرا یا مجاری صفراوی نقش دارد که این وضعیت به کوله لیتیازیس موسوم است. این اختلال معمولا از صفرایی منشا می گیرد که قبلا حاوی مقادیر فراوان ترکیبات صفراوی نرمال بوده است. فوق اشباع شدن کلسترول در صفرا، می تواند منجر به تشکیل سنگ ها ی کلسترول شود.